Wspólnoty mieszkaniowe jako podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (zwany dalej CIT) podlegają pod przepisy Ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.Dz.U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 z późn. zm.). W art. 17 ust. 1 pkt 44 wspomnianej ustawy określono jakie dochody wspólnot mieszkaniowych są wolne od podatku.
Zgodnie z ww. artykułem, aby dochody wspólnot mieszkaniowych były zwolnione z CIT muszą być spełnione dwa warunki łącznie, tzn.:
– dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,
– dochody muszą być wykorzystane na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych .
Jednak istotny problem stanowi brak w prawie polskim oficjalnej definicji pojęć „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” i „zasoby mieszkaniowe”. Toteż dość ogóle sformułowania zawarte w tym przepisie niewątpliwie wymagają dodatkowej interpretacji, najlepiej samych organów podatkowych.
Zanim zostanie przywołane stanowisko tych organów warto odwołać się do interpelacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 5.03.2008 r. w sprawie w sprawie stosowania postanowień art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Bowiem Minister Finansów omawia w tym dokumencie pojęcie „zasobów mieszkaniowych”, które w jego przekonaniu obejmuje m.in.:
- znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np. strychy, piwnice, komórki, balkony, loggie, garaże (…);
- pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj. budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej wspólnot mieszkaniowych (…);
- urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki (…)
Związane z wyżej wymienionymi budynkami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych ich wpłat) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowym (…). Przychody i koszty składające się na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi są jednocześnie przychodami i kosztami podatkowymi w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny jest od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.
Na bazie takiej interpretacji jak ta prezentowana powyżej organy administracji podatkowej powinny umieć prawidłowo klasyfikować dochody wspólnot mieszkaniowych. Poza tym interpretacja Ministra Finansów jest bardzo pomocna w odpowiedzi na pytania podatników. Tak było chociażby w przypadku Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, który w decyzji z dnia 26.11.2007 r. (sygn. II-2/4218-0025/07/Int./AB) określił dochody wspólnot mieszkaniowych zwolnione z CIT. Zdaniem tego organu podatkowego i w świetle obowiązujących przepisów podatkowych wolne od podatku są m.in.:
– otrzymane z polisy ubezpieczeniowej odszkodowanie tytułem pokrycia kosztów wypłaconego przez Jednostkę odszkodowania właścicielowi zalanego lokalu w związku z uszkodzonym np. elementem dachu,
– otrzymane odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym,
– opłaty wnoszone przez mieszkańców (członków Wspólnoty) z tytułu najmu dodatkowych komórek i używania pomieszczeń pralni – o ile najem ten służy jedynie zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych i nie ma związku z prowadzoną w ww. miejscach działalnością gospodarczą,
– otrzymane odsetki za zwłokę od nieterminowo regulowanych wpłat należności członków wspólnoty z tytułu czynszu.
Tak więc przy określaniu dochodów wspólnoty mieszkaniowej wolnych od podatku dochodowego należy przyjrzeć się w szczególności interpretacji organów podatkowych, gdyż ich stanowisko powinno być oparte w głównej mierze na interpelacjach Ministerstwa Finansów i innych obowiązujących aktach pranych (w tym podatkowych). W razie wątpliwości warto złożyć wniosek z prośbą o wyjaśnienie do właściwego Naczelnika Izby Skarbowej. Niewątpliwie pozwoli to na uniknięcie przykrych konsekwencji błędnego zakwalifikowania dochodów, w szczególności kar finansowych nałożonych przez organy administracji skarbowej.
