Wspólnoty mieszkaniowe tak jak inne podmioty (spółdzielnie mieszkaniowe, osoby fizyczne etc.) ostatnio coraz częściej korzystają z możliwości grodzenia terenów będących ich własnością. Jest to naturalne działanie, mające na celu zabezpieczenie własnego dobra, uchronienia go przed zniszczeniem, aczkolwiek obecnie spotykane na bardzo dużą skalę. Pytanie jednak, czy wspólnoty mieszkaniowe mogą grodzić posesje swobodnie i zgodnie z prawem?
Aby ograniczyć rozmiary tego zjawiska samorządy gminne decydują się na wprowadzenie zakazu grodzenia prywatnych posesji, chociaż w świetle obowiązującego prawa nie wydaje się to być do końca zasadne. Wskazuje na to rozdział II art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, w którym znalazł się zapis, że ograniczenie własności jako podstawowego konstytucyjnego prawa może być dokonane wyłącznie w drodze ustawy i w takim stopniu, w jakim nie narusza istoty tego prawa. Tym samym wskazuje to na fakt, że gminy nie powinny wprowadzać zakazów grodzenia prywatnych posesji, w tym terenów należących do wspólnot, zwłaszcza w przypadku, gdy nie zagraża to bezpieczeństwu mieszkańców lub zachowaniu porządku publicznego.
Czy wspólnoty mieszkaniowe mogą grodzić posesje wbrew gminom?
Mimo to niektóre gminy uważają, że dysponują takim prawem. Radni gminy Iława m.in. z uwagi na utrudnienia w poruszaniu się mieszkańców w obrębie miasta Iława postanowili wprowadzić zakaz ogrodzenia prywatnych posesji. Dokonano tego poprzez stosowne zapisy w nowo uchwalonym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Argumentowano to tym, że plan miejscowy nawiązuje do regulacji zawartych Ustawy z dnia 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z późn. zm.), więc może on wprowadzać tego rodzaju ograniczenia. Ponadto uznano, że zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a obejmują one w szczególności sprawy ładu przestrzennego i gospodarki nieruchomościami (art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy). Natomiastm.in. postanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określają formę wykonywania prawa własności nieruchomości.
Analizując powyższe można uznać, że zapewne każda ze stron ma trochę racji. Wspólnoty mieszkaniowe chcą chronić tereny przynależne do swoich budynków tj. place zabaw, zielone skwery itp., których koszty utrzymania ponoszą one same. Natomiast intencją samorządów gminnych jest zaprzestanie działaniom powodującym dzielenie przestrzeni miejskiej – publicznej, która przynajmniej z założenia powinna być wspólna. Poza tym samorządy wystrzegają się wprowadzanie niejako „sztucznych” barier w postaci ogrodzeń. Niewątpliwie w rozwiązaniu tego konfliktu może pomóc wprowadzenie dokładniejszych regulacji prawnych w tej kwestii, inaczej takie sprawy coraz częściej będą przedmiotem sporów sądowych.
